Tích trạng Quỳnh: Làm thơ xin ăn





[You must be registered and logged in to see this image.]Tại một làng thuộc tỉnh nọ có tên địa chủ giầu
có nứt vách, lại nổi tiếng gian ác và hay hà hiếp dân lành. Hắn có cô
con gái tuy đẹp nhưng cũng nổi tiếng không kém cha về cái thói chua ngoa
đanh đá. Cô gái này thường thay cha ra đồ nam đốc thúc kẻ làm thuê.

Một hôm, cô ta đang đứng trên bờ ruộng, tay chống nạnh, đầu có nón quai
thao, quan sát các nông dân làm thuê gặt lúa thì có một chàng thiếu niên
dáng vẻ nho sinh đi ngang qua. Nho sinh thấy cảnh đó liền dừng lại hỏi
thăm một bác nông dân về cô gái kia. Bác nông dân bảo cô ta là con gái
của chủ ruộng, ngày nào cũng ra đứng đây để mà đôn đốc việc đồng áng,
nói là thế nhưng thật ra ai làm lụng chậm chạp một tí là cô ta ngoác
miệng ra chửi chẳng tiếc lời. Có lắm người tuy đói nhưng ráng chịu chứ
không làm thuê cho cô ta để khỏi bị nhục.

Nghe kể xong, chàng thiếu niên liền tiến đến gần bờ ruộng nơi cô kia
đang đứng. Thiếu niên bảo cô nàng mình là học trò lỡ độ đường, nhịn đói
đã hai ba bữa nay, xin cô gia ân bố thí cho ít lúa thổi cơm.

Thấy chàng trai khôi ngô khoẻ mạnh lại đi xin ăn, cô gái nguýt dài và
bảo:

- Này, cô bảo cho biết, của đâu mà lấy không của người ta hả, nếu đúng
học trò thì ứng khẩu xuất thi cho cô nghe lọt lỗ tai đã, bằng không thì
cứ thẳng đường mà xéo!

Chàng thiếu niên kia nhận lời ngay và xin cô gái ra chủ đề cho mình làm
thơ. Cô kia bảo:

- Ðã ăn xin còn vẽ chuyện, cứ làm thơ xin ăn là hợp nhất chứ còn đề điếc
gì nữa!

Chàng trai suy nghĩ trong thoáng chốc rồi đọc to:

Tuyên Quang, Hoằng Hoá cũng thờ vua.

Nắng cực cho nên phải mất mùa

Lại đứng đầu bờ xin xỏ chị.

Chị lỡ lòng nào chị chẳng cho.

Nghe xong bốn câu thơ ấy, cô gái đỏ gần cả mặt, ngượng quá không còn
biết nói năng gì nữa cả, vội vội vàng vàng lấy lúa đưa cho chàng trai
kia. Chàng kia chẳng thèm cám ơn, đi thẳng một mạch trong tiếng cười
khúc khích của các người làm ruộng thuê.

Về sau, người ta biết ra chàng trai ấy chính là Trạng Quỳnh. Còn phần cô
gái thì sao? Cô ta mất hẳn cái thói đanh đá chanh chua, mà cũng từ hôm
ấy, không thấy cô ra đồng đứng chống nạnh như trước nữa.